فصل: ساختار اتم

عناصر پرتوزا ، از خود پرتوهایی منتشر می کنند که به آنها پرتوهای رادیواکتیو گفته می شود . این پرتوها با توجه به انحراف آنها در میدان الکتریکی به سه دسته آلفا ، بتا و گاما تقسیم می شوند .
۱- پرتوی آلفا بار مثبت داشته و بسمت قطب منفی منحرف می شود . جنس آن هسته اتم هلیم است یعنی هر ذره آن شامل ۲ پروتون و ۲ نوترون است . جرم آن زیاد بوده و بار آن +۲ است .
۲- پرتوی بتا بار منفی داشته و بسمت قطب مثبت منحرف می شود . جنس آن الکترون است ( مانند اشعه کاتدی ) . نسبت به آلفا جرم بسیار کمی دارد ( جرم هر ذره آلفا حدودا ۸۰۰۰ برابر جرم بتا ( الکترون ) است ) و بار آن –۱ است .
۳- پرتوی گاما بدون بار بوده و منحرف نمی شود . اشعه گاما از جنس امواج الکترومغناطیس با طول موج بسیار کوتاه است .

تصویر انحراف پرتوهای رادیواکتیو را در میدان الکتریکی نشان می دهد . منبع رادیواکتیو در محفظه سربی قرار دارد و یک دسته پرتو از میدان الکتریکی عبور کرده است . پرتوی آلفا به سمت قطب منفی ، پرتوی بتا به سمت قطب مثبت منحرف شده و پرتوی گاما بدون انحراف بوده است .
#- میزان انحراف پرتوی بتا بیشتر از میزان انحراف پرتوی آلفا است . علت آن جرم بسیار کم بتا نسبت به آلفا است . هر چند که بار ذره آلفا دو برابر بار ذره بتا است.
#- میزان انحراف یک ذره در میدان الکتریکی یا مغناطیسی به دو عامل جرم ذره و بار ذره بستگی دارد . هر چه جرم ذره کمتر و بار آن بیشتر باشد انحراف آن بیشتر خواهد بود .