آرامش در روزهای پایانی
توسط:مرتضی محمدی
دردانستنی های کنکور
2013/07/12
3710 بازدید
هر سال تعداد زیادی از دختران و پسران جوان شاید در بزرگترین امتحان و مسابقه زندگی یعنی کنکور شرکت میکنند. این جمعیت گسترده جوانان و نوجوانان، تحصیلات عالیه و ورود به دانشگاه را، بهعنوان بزرگترین آرزوی خود در طول زندگی میدانند و برای رسیدن به سد کنکور صف میکشند. هر چند جمعیت زیادی از آنها بهدلیل محدودیت ظرفیت، پشت درهای دانشگاه میمانند و دغدغه و نگرانی آن را همیشه بههمراه دارند. ولی آیا کنکور آخر خط است؟
خداحافظ اضطراب، سلام آرامش!
معمولاً عوامل ایجاد اضطراب در کنکور از سه منشأ ویژگیهای شخصیتی، خانوادهها و شرایط فرهنگی حاصل میشوند، ناامیدی، بیانگیزگی، داشتن انتظارات زیاد از خود و نگران آیندهبودن ازجمله عوامل و ویژگیهای شخصیتی در ایجاد اضطراب در کنکور است که با نزدیکشدن روزهای پایانی به اوج خود میرسند. ما هماکنون با یک جمعیت بالای جوان در جامعه روبهرو هستیم که اکثر آنها بعد از تحصیلات دبیرستانی، انتظار ورود به دانشگاه را دارند و این عوامل در جامعه ایجاد التهاب میکند. ولی باید به یاد داشت که کنکور هیچوقت آخر خط نیست بلکه آغاز راهی است برای تغییر تصمیم و شروع یک سرنوشت دیگر. این نکته را هم نباید فراموش کرد که در روزهای قبل از کنکور انتقاد منفی و بدبینی و یا به عبارت دیگر ناخودکارآمدی، بهعنوان یکی از عوامل ایجاد و تشدید کنندهی اضطراب است و برای رفع این مشکل باید شیوههای سازندهای را در مورد خود به کار برد مثبت اندیشید و افکار مثبت را در خود تقویت کرد و به آرامش رسید. البته رسیدن به آرامش در روزهای آخر و پراضطراب نیازمند استفاده از تکنیکهای خاصی است. مثلاً در صورت وجود ترس و اضطراب، فرد باید تمرین آرامش عضلات را انجام دهد (چشمها را بسته و سه بار عضلات دست و پا را شل و سفت کرده و یک منظرهی طبیعی را در ذهن خود مجسم کند) و به این موضوع فکر کند که بسیاری از داوطلبان سیاهلشگرند، گروه زیادی هم به باهوشی شما نیستند و حتی باهوشترین آنها هم بیاشتباه عمل نمیکنند. البته به موازات نگرش مثبت و کنارگذاشتن افکار و انتقادهای منفی، داشتن اعتقاد، توکل و ایمان میتواند در ایجاد آرامش خاطر مؤثر باشد.
به افکار و باورهای خود سر و سامان دهید
«افکار و باورهای انسان نقش مهمی در آرامش او دارند و درواقع افکار و باورها، قویترین منابع ذهنی هستند که میتوانند آرامش فرد را به هم بریزند. هر چند بهنظر میرسد که اغلب محرکات و شرایط محیطی دلیل از بین رفتن آرامش فرد هستند اما درواقع آنچه به وقایع بیرونی رنگ میدهد و آنها را نیرومند و تأثیرگذار میسازد باورها، برداشتهایی است که فرد نسبت به این وقایع دارد و ترس از عدم قبولی در کنکور و به هدررفتن همه زحمتها از جمله باورها است.
اما این شمایید که باید افکار مزاحم و منفی خود را شناسایی و آنها را شکار کنید، از بین ببرید و افکار مفیدتری را جایگزین آنها کنید. افکار مثبت به شما آرامش، انرژی و قدرت میبخشد. پس یادتان باشد اولین تکنیک، مبارزه با افکار منفی است. برای اینکار میتوانید از یادداشتکردن و پیگیری افکارتان استفاده کنید. زمانیکه احساس میکنید آرامشتان بههم ریخته از خود بپرسید، چه چیزی آرامش مرا را به هم ریخته است؟ پشت این مسأله که برایتان ناراحتکننده است، چه فکری و چه باور منفی پنهان شده است. سپس سعی کنید افکار مثبت را جایگزین هریک از افکار منفی کنید و در مقابل آن یادداشت کنید. افکار مثبت خود را همواره دمدست یا پیشروی خود داشته باشید.
تمرین آرامسازی یا ریلکسیشن
ریلکسیشن، تمرین بسیار مفیدی است که میتواند در فرد آرامش خوبی را بهویژه در روزهای پایانی به وجود بیاورد. میتوانید از این تمرین در حالتها و شرایطی که احساس ناآرامی میکنید، استفاده کنید. همچنین میتوانید بهطور روزانه این تمرین را حتی در شرایط عادی انجام دهید. این کار به حفظ آرامش شما در تمام لحظات بعدی کمک می کند، بهعبارتی شما در مقابل ناآرامی واکسینه میشوید. برای اجرای این تمرین در محیطی آرام قرار بگیرید. در وضعیت راحتی دراز بکشید، چشمهای خود را ببندید و سعی کنید عضلات خود را از نوک پا تا سر سفت کرده و بعد شل کنید و سعی کنید قسمت به قسمت اینکار را انجام دهید و در حین سفت و شلکردن عضلات، آنها را در ذهن خود مجسم کنید. تمرین سادهای است ولی کاربردهای مفیدی دارد. رواندرمانگران از این روش برای درمان برخی از اختلالات روانی و ازجمله اضطراب استفاده میکنند تا از بیماریشان به حداکثر آرامش برسند. شما هم امتحان کنید و ببینید چهقدر آرام میشوید.
تنفس خود را تنظیم کنید
چشمهای خود را ببندید. یک دست خود را روی شکم قرار دهید و دست دیگر را روی سینه، طوری نفس بکشید که حرکت شکم شما بیشتر از حرکت سینه باشد. بهعبارتی، دستی که روی شکم گذاشتهاید بیشتر از دست روی سینه بالا میآید. بعد از مدتی تمرین سعی کنید این کار را بدون گذاشتن دستها روی شکم و سینه انجام دهید. بهعبارتی با حرکت شکم تنفس کنید نه با حرکت سینه. تنفس نقش مهمی در حفظ آرامش شما دارند. حتی در شرایط ناآرامی میتوانید از روش فوتکردن داخل یک پاکت نیز نتایج مفیدی بگیرید. به این ترتیب آرامش خود را سریعتر باز خواهید یافت.
از هفته آخر لذت ببرید
بسیاری از داوطلبان تصور میکنند که اگر تا آخرین دقایق درس بخوانند و بیخوابی بکشند، در امتحان موفقترند. اما بدانید این کار موجب ایجاد تنش بیشتر و به دنبال آن افزایش استرس میشود و حتی شاید این تصور اشتباه ایجاد شود که هیچی بلد نیستید.
اما بدانید که شرایط لازم برای تمامی داوطلبان دانشگاه یکسان است و شما هم بینهایت سعی و تلاش خود را کردهاید و درحد لازم و توانایی که داشتهاید به درسخواندن پرداختهاید. لذا بیشتر از این به خودتان فشار نیاورید و به تغذیه، خواب و استراحت خود بیشتر توجه کنید و توجه داشته باشید که مغز شما برای رسیدن به آرامش به استراحت نیاز دارد.
درعین حال، نگرانی شما هیچ تأثیری در نتیجهی کنکور ندارد، بلکه موجب می شود که اضطراب شما شدت یابد و این در نتیجه کنکور اثر منفی میگذارد. پس چند روز به کنکور مانده را به استراحت، گردش، تفریح و ورزش و آنچه که شما را آرام و خوشحال میسازد، بپردازید. آرامش یکی از مهمترین دلایل تمرکز ذهنی و رسیدن به موفقیت است.
منبع: دکتر فرهاد فراهانی / روانشناس
2013-07-12