براساس گزارش CNN، این مشکلی است که ماموریت ویهجرهای ناسا با آن مواجه هستند. این فضاپیماها در سال ۱۹۷۵ ساخته شدند و قدمت رایانههای آنها برابر با قدمت بازیهای آتاری است. آخرین مهندسی که میداند چطور میتوان با این رایانهها کار کرد مهندسی ۸۰ ساله به نام لری زوتارلی است که او نیز درحال بازنشسته شدن است.
ویه جر ۱ اکنون در فاصله ۲۰ میلیارد کیلومتری از زمین قرار گرفتهاست و در سال ۲۰۱۳ به عنوان اولین سازه دست بشر معرفی شد که توانسته منظومه خورشیدی را ترک کند. ماموریت اولیه ویهجرها اکتشاف در اطراف سیارههای مشتری و زحل بود،اما ماموریت آنها تمدید شد و قطعا واضح است که بهروز رسانی رایانههای موجود در فضاپیماها عملا غیرممکن بود.
به گفته سوزی داد مدیر پروژه ویهجرها، این فضاپیماها درست مانند دو رایانه اپل دو پرنده هستند، که باید اکنون در موزه باشند. زوتارلی از زمان آغاز این پروژه یعنی از پنجم سپتامبر ۱۹۷۷ با آن همکاری داشتهاست. وی در بخش سیستم دادههای پرواز ویهجرها مشغول به کار بودهاست. حافظه این فضاپیماها ۶۴ کیلوبایت بوده و زبان آن رایانهای بسیار قدیمی و خارج از رده است.
مهندسان برای اینکه بفهمند ویهجرها از منظومه خورشیدی خارج شدهاند یا نه، باید به اصواتی که توسط دستگاه ضبط صدای قدیمی ویهجر ضبط شده بود گوش میدادند،اما ویهجرها به گونهای برنامهریزی شدهاند که هردوسال یکبار و تنها برای ۴۵ ثانیه آنچه ضبط کردهاند را پخش میکنند،از این رو سوزی داد تصمیم گرفت این فرایند را تسریع کند و اینکار تنها از عهده زوتارلی بر میآمد.
سوزی داد میگوید اینکار مانند حل کردن پازل تتریس بود، باید بدانی که چطور میتوان تمامی آجرها را به بهترین شکل ممکن در کنار هم قرار داد، با این تفاوت که زمانی چیزهایی را در کنار هم قرار میدهد،مجبور میشوی چیزهایی دیگر را دور بیاندازی. و انجام چنین کاری توسط تازهواردانی که به این پروژه پیوسته بودند، چالشی عظیم بود. مدیر پروژه زمانی که ویهجرها به فضا رفتند تنها ۱۶ سال داشت و در این مدت زمان بسیاری از دستورالعملها و دفترچههای راهنما گم شدهاند.
باوجود اینکه تلاش شده تا تمامی اسناد و مدارک و اطلاعات این فضاپیماهای ۳۸ ساله به دقت جمعآوری و آرشیو شوند،اما در هر نقل مکان بخشی از آنها از دست رفته و از آنجایی که مهندسان زیاد به نوشتن عادت ندارند، مرگ هریک از آنها بخشی از اسرار ویهجرها را نیز به نیستی کشاندهاست.
برای مثال در دهه گذشته تیم ویهجر دریافت بخشی از نرمافزار پرواز فضاپیما قرار است در سال ۲۰۱۰ خاموش شود. سوزی داد برای جلوگیری از این روند تمامی بازنشستگان پروژه را دعوت به کار کرد اما باز هم نتوانست تغییری در برنامهریزی ویهجر ایجاد کند. به نظر میآید کسی تصورش را هم نمیکرد که ماموریت ویهجرها تا این اندازه طولانی شود و اعضای برنامهریزی با این کار قصد داشتند از ذخیره کافی انرژی برای انجام دیگر فعالیتهای ویهجر اطمینان حاصل کنند. در نهایت تیم تصمیم گرفت این برنامه را نادیده گرفته و ویهجر را همچنان فعال نگه دارد. با بازنشسته شدن زوتارلی اکنون تیم ویهجر با چالشی جدید مواجه است: یافتن فردی که با یک زبان برنامهنویسی باستانی آشنا است اما کمتر از ۸۰ سال سن دارد.
منبع : همشهری آنلاین