آرامش

آرامش احساسی خوشایند است که جنبه روحی و روانی داشته و فرد را قادر می سازد با تمرکز بیشتر به حل مسئله و پاسخگویی به سوالات بپردازد . آرامش قدرت تصمیم گیری را نیز افزایش می دهد .

عوامل کاهش آرامش

الف – عوامل درونی : که مربوط به خود دانش آموز است از جمله :

۱٫ عدم استفاده صحیح از روش مطالعه : دانش آموزانی که از ابتدا برنامه ریزی و روش مناسب برای مطالعه نداشته و عادت کرده اند که شب امتحان فشرده خوانی نموده و یا برجسته و گریخته مطالب کتاب را بخوانند بدیهی است که اطمینان لازطم برای موفقیت را نداشته و همواره نگران نتیجه آزمون خواهند بود .

۲٫ سابقه تحصیلی : دانش آموزانی که سابقه تحصیلی گذشته اشان مطلوب نبوده همواره از موفقیت خود در آزمونی که پیش روی دارند هم اطمینان نداشته و نگرانند .

۳٫ سابقه اضطراب : دانش آموزانی که برای آزمون های سال های تحصیلی گذشته خود و همچنین سایر زمینه های زندگی مضطرب بوده اند و تا کنون موفق به رفع این اختلال نشده اند ، بدیهی است در آزمون های بزرگتر به ویژه کنکور نیز از آرامش لازم برخوردار نباشند .

۴٫ شخصیت افراد : دانش آموزانی که همواره از واقبعیت گریزانند و خیلی آرمانی فکر می کنند و انتظا از خودشان بیش از حد توانشان است همواره نگران کسب موفقیت خود بوده و از آرامش لازم برخوردار نیستند .

۵٫ عدم خودباوری و اعتماد به نفس : دانش آموزانی که به توانایی های خود کمتر آگاهی دارند و از خودباوری لازم برخوردار نیستند همواره نگرانندکه مبادا اشتباه و شکست آن ها زمینه سرزنش و تحقیر ایشان را نزد دیگران فراهم نماید ، بنابراین از عدم آرامش درونی رنج می برند .

ب – عوامل بیرونی : که عموما بیرون از فرد قرار دارند و برخی از آن ها عبارتند از :

۱٫ خانواده و نزدیکان : گاهی انتظارات بیش از حد والدین و نزدیکان از دانش آموزان و داوطلبان کنکور که اصرا دارند فرزندشان در دانشگاه یا شهر خاصی قبول شوند و رتبه های بالای یک یا دورقمی بدست آورند موجب کاهش آرامش و موفقیت آن ها می شوند چون دانش آموزان نگران پاسخگویی به انتظارات آن ها هستند .

۲٫ معلمین : گاهی سخنان نسنجیده معلمین موجب از دست دادن آرامش دانش آموزان می شود . چون آن ها به صحبت های معلمین خود بیش از حد اهمیت قائلند مانند : « این چه طرز درس خواندن است .» ، « اصلا به درد نمی خورد هر چه تا به حال خوانده ای بریز دور. »یا معلمی که بچه ها را از نمره می ترساند ، بیش از حد سخت گیری می کند و به دنبال برقراری ارتباط عاطفی نمی گردد ، امتحانات نامناسب با وقت کم برگزار می کند ، جو ترسناکی در جلسه آزمون حاکم می کند ، با طرح سوالات عجیب و کم اهمیت قصد به رخ کشیدن خود را دارد ، از امتحان و کنکور در ذهن دانش آموز غولی ساخته و همواره کمتر خوابیدن و بیشتر درس خواندن را توصیه می کنند . این دسته از معلمان هرچند اندک اند ولی آرامش را از دانش آموزان سلب می نمایند .

۳٫ سیستم آموزشی مدرسه : گاهی امتحانات بیش از حد روزانه ، هفتگی ، ماهیانه و یا آزمون های ورودی و نفس گیر و بی رویه بسیاری از مدارس فشارهای روانی زیاد و غیر قابل متعارف را به دانش آموزان تحمیل می نمایند .

۴٫ شرایط سنی : دوره نوجوانی عموما دوره بروز هیجانات ، احساسات ، عواطف و دوره نابسامانی روحی و سردرگمی نامیده می شود . بدیهی است شرایط سنی عموم کنکوری ها ( ۱۶ تا ۱۸ سال) مناسب قرارگرفتن او در کانون توجه خانواده ، بستگان ، مدرسه ، معلمین و فشارهای دیگر نهادهای اجتماعی نبوده و این عوامل بر کاهش آرامش درونی او اثر مستقیم دارند .

۵٫ سازمان های رسانه ای : گاهی برنامه هایی که از طریق رسانه های گروهی از جمله صدا و سیما ، مطبوعات و … در هنگام امتحانات به ویژه کنکور اثر مستقیم می گذارد .

راه های کسب آرامش در موفقیت تحصیلی (کنکور) 

۱٫ یاد خدا آرامش بخش دل هاست : قبل از هر چیز به اطمینان دهنده قلب ه ایمان داشته باشید و توانمندی هایی را که خالق هستی به شما ارزانی داشته باور کنید .

۲٫ تعیین اهداف واقع بینانه :اگر اهداف تعیین شده در حد توان شما باشد زمینه های موفقیت را برای شما فراهم خواهد آورد و استمرار آن منجر به حس توانایی و برخورداری از آرامش بیشتر خواهد شد .

۳٫ با برنامه ریزی درس بخوانید : با برنامه ریزی صحیح و به موقع ، به تدریج خود را برای امتحانات آماده خواهید کرد و ناچار به مطالعه فشرده شب امتحانی نخواهید شد فلذا از آرامش بیشتری برخوردار خواهید شد . 

۴٫ ترس هایتان را بنویسید و اصلی ترین ریشه را معین کنید : مهم ترین عامل ایجاد آرامش کشف ریشه ترس است که اکثر مواقع مشخص نیست . بهترین روش ریشه یابی علل ترس ها این است که چند دقیقه به ذهن خود فرصت دهید که با استفاده از روش « بارش مغزی » بتوانید علت های ترس را بر روی کاغذ بنویسید که این خود به سه طریق به کسب آرامش شما کمک می کند :

الف – شفاف سازی و از بین رفتن ابهام در علت ترس

ب –  حذف بسیاری از ترس های غیر واقع

ج – ارائه راه کارهای عملی برای رفع ترس های موجود

۵٫ تورهای نجات را بگسترانید : تصور کنید طول یک چوب بلند با عرض کم ( مثلا ۲۰ سانتی متر ) را که روی سطح زمین قرار گرفته است را می خواهید طی کنید به طوری که پای شما به سطح زمین برخورد نکند مسلما به راحتی قادر به انجام آن خواهید بود . اما اگر همین چوب به ارتفاع ۱۰متری سطح زمین منتقل شود عبور از روی چوب دیگر آسان نیست و همواره با ترس از افتادن همراه خواهد بود . اکنون تصور کنید در شعاع وسیعی تورهای نجاتی گسترانیده شده که قطعا در هنگام افتادن شما از فاصله ۱۰ متری و حتی بیشتر از آن از شما محافظت خواهد نمود ، در این صورت احساس می کنید عبور از چوب بسیار راحت تر و امکان پذیرتر خواهد بود .پیش بینی تورهای نجت برخورداری از آرامش بیشتر را به دنبال خواهد داشت .

۶٫ انتظارات معقولانه : به یاد داشته باشیم تمامی انسان ها متفاوت از یکدیگرند . با دیدی واقع بینانه توانایی های خود را معین کنید و حتی با والدین و اطرافیان خود در میان بگذارید تا انتظاات دیگران نیز از شما افزایش نیابد ، آن گاه با آرامش و اطمینان جهت رسیدن به آن تلاش کنید .

۷٫ پرهیز از فشارهای رقابتی : رسیدن به آرامش بزرگترین رمز پیروزی و خوشبختی است پس به آرامش درونی فکر کنید و با پرهیز از فشارهای رقابتی که تمام نشدنی است خود را در حالت آرام و راحت و بدون تنش تصور کنید .

۸٫ ورزش : فعالیت بدنی مهم ترین راه جلوگیری از تنش و آرام کننده روح و جسم است تمرینات موزون ، معتدل ،و یکنواخت بهترین انتخاب است مانند قدم زدن ، شنا کردن ، دوچرخه سواری و آهسته دویدن .

۹٫ استفاه از تکنیک های « تن آرامی » : در مواقع بروز علائم اضطراب از فنون آرام بخش استفاده کنید از جمله :

الف – تنفس عمیق : با یک شماره نفس عمیق بکشید ، تا چهار شماره نفس را در سینه حبس کنید و با دو شماره نفس را از راه بینی بیرون دهید .

ب – روش آدم آهنی و عروسک پارچه ای : حدود ۵ تا ۸ ثانیه تمام عضلات خود را مثل یک آدم آهنی سخت و منقبض کنید ، سپس همانند یک عروسک پارچه ای تمام عضلات را شل و راحت کنید و این عمل را در چندین نوبت تکرار کنید.

۱۰٫ معاشرت با دیگران : هنگام فشارهای روانی تنها نمانید ، با دیگران صحبت کنید و ضمن پرهیز از معاشرت با افراد بدبین که ذهن شما را آلوده و گرفتار می کنند با افراد شوخ طبع و گشاده رو که از تنش شما کم می کنند ، معاشرت داشته باشید .

۱۱٫ تغذیه و استراحت مناسب : ضمن استراحت کافی از مصرف چای ، قهوه ، نوشابه و شکلات که حاوی کافئین هستند پرهیز کنید چون زمان کوتاهی شما را سرحال می کنند ولی بعد از مدتی وضعیت معکوس خواهد شد .

۱۲٫ انتظار ناکامی و شکست را در زندگی داشته باشید : به یاد داشته باشید خوشبختی ، داشتن « هدف » در زندگی است نه صرفا رسیدن به آن . در هنگام بروز مشکلات جدی تر و طولانی تر می توان از مشاور متخصص نیز کمک گرفت . 

منبع : محمدرضا پوردستمالچی/ بتول فنایی / حسن زارعیان