شیمی ۲ – ویژگی های ترکیبات یونی
۱- حل شدن در آب:
هنگامی که یک ترکیب یونی در آب حل میشود، مولکولهای آب اطراف یونهای مثبت و منفی را احاطه کرده و آنها را از یکدیگر جدا میکنند و یونها توسط مولکولهای آب، آبپوشی میشوند بنابراین در محلول یک ترکیب یونی یونهای مثبت و منفی از یکدیگر جدا بوده و میتوانند درون محلول جا به جا شوند.
به عنوان مثال محلول NaCl ، KCl ، CaCl2 و ….
۲- ذوب شدن:
چنانچه یک ترکیب یونی را به قدر کافی حرارت دهیم پیوندهای یونی بین یونهای آن ضعیف تر شده و یونها از شبکۀ بلوری خارج میشوند، روی یکدیگر لغزیده و حالت مایع به خود میگیرند و ترکیب یونی ذوب میشود. بنابراین در حالت مذاب (مایع) نیز یونها میتوانند نسبت به یکدیگر جا به جا شوند.
۳- رسانایی الکتریکی ترکیبات یونی :
ترکیبات یونی در حالت محلول در آب و مذاب (مایع) رسانای جریان الکتریسیته میباشند زیرا در این دو حالت یونها قادر به حرکت و جابه جایی میباشند ولی در حالت جامد رسانای الکتریسیته نمی باشند زیرا یونها قادر به حرکت و جا به جایی نیستند.
۴- نقطه ذوب و جوش ترکیبات یونی:
در یک ترکیب یونی تمام یونهای مثبت و منفی در یک شبکۀ بلوری سه بعدی کنار یکدیگر قرار میگیرند و بین یونهای ناهمنام مجاور هم پیوند یونی وجود دارد.
وجود این شبکۀ بلوری و پیوند یونی بین یونها موجب شده است تمام ترکیبات یونی نقطۀ ذوب و جوش نسبتاً بالا داشته و همگی آنها در دمای محیط جامد باشند.
نکته: بررسیهای آزمایشگاهی نشان میدهد پیوند بین ۲ یون در یک شبکه بلوری قویتر از پیوند بین همان ۲ یون به تنهایی است به عنوان مثال اگر قدرت پیوند یونی بین یک یون +Na و –Cl را ۱ فرض کنیم در بلور نمک طعام قدرت پیوند یونی ۷۶/۱ می باشد.
۵- سخت و شکننده میباشند:
با توجه به اینکه تمام یونها در یک شبکۀ بلوری سه بعدی کنار یکدیگر قرار گرفته اند و بین آنها پیوندهای قوی یونی وجود دارد لذا ترکیبات یونی بسیار سخت میباشند.
از طرفی ترکیبات یونی شکننده اند زیرا بر اثر ضربه، یونها برای لحظۀ کوتاهی نسبت به هم جا به جا شده و یونهای هم نام مجاور یکدیگر قرار میگیرند که یکدیگر را دفع کرده و بلور میشکند.