در زیر نمونههایی را که دانش به تغییر فوتبال کمک کرده، به معماهاهای آن پاسخ داده و به شایعات پایان بخشیده است، میآوریم:
تقلب در انداختن خود روی زمین: چگونه میتوان گفت در چه زمانی یک بازیکن عمدا خودش را به زمین میاندازد؟ یک افشاگر تقلب در این مورد به قول روانشناس انگلیسی، پل موریس پدیده “کمان تیرانداز” است.
این پدیده وقتی رخ میدهد که بازیکن در حالیکه دو بازویش در هواست،کف دستهایش باز است، قفسه سینهاش جلو داده شده و ساق پاهایش در زانوها خم شده است، مانند کمان کشیدهشده یک کماندار روی زمین میافتد.پل موریس میگوید: “در بسیاری از دایو کردنها این وضعیت را میتوان مشاهده کرد، اما از لحاظ بیومکانیکی در سقوط طبیعی این پدیده رخ نمیدهد. در عوض در این حالت،به طور غریزی بازوهای فرد به سمت پایین میآید تا از فرد هنگام افتادن حمایت کند یا با قرار گرفتن در کنار بدن بازیکن به حفظ تعادل او یاری برساند.”فوتبال واقعا غیرقابل پیشبینی است: افرادی که میگویند فوتبال هیجانانگیزترین و غیرقابلپیشبینیترین بازی جهان است ممکن است خوشحال شوند که آمار حرف آنها را تایید میکند.بر اساس تجزیه و تحلیل دادهها که در آزمایشگاه ملی لوس آلاموس در نیومکزیکو انجام شد، و در آن نتایج بازیهای باشگاهی در آمریکا از ۱۸۸۸ را مورد بررسی قرار داد، میزان “فرکانس آشفتگی” – برنده شدن تیمهای ضعیفتر – در فوتبال نسبت به چهار ورزش عمده دیگر در آمریکا (فوتبال آمریکایی، هاکی روی یخ، بیسبال و بسکتبال) بسیار بالاتر است.
زمانی برای توقف قلب: مردان ناسالمی که دارند زدن یک پنالتی در بازی فوتبال را تماشا میکنند، باید مراقب باشند.
پذیرش بیمارستانی برای ایست قلبی در انگلستان و ویلز هنگامی انگلیس در ۳۰ ژوئن ۱۹۸۹ با پنالتی بازی در جام جهانی را به آرژانتین باخت، و در دو روز بعدی آن ۲۵ درصد افزایش یافت. در مسابقات قهرمانی اروپا در سال ۱۹۹۶، روزی که تیم هلند با پنالتی به تیم فرانسه باخت، میزان مرگ و میر در هلند به علت حمله قلبی یا سکته مغزی حدود ۵۰ درصد افزایش یافت.
در هر دو مورد این افزایش ناگهانی در موارد بیماری تنها در میان مردان و نه زنان مشاهده شد.
تاثیر ارتفاع بر نتیجه بازی: مشهور است که کشورهایی که در ارتفاع بالا قرار دارند، هنگام بازی درخانه از مزیت برخوردارند. زیرا تیم رقیب که از کشور با ارتفاع پایین آمده است،در هوای رقیق به تقلا میافتد. اما چیزی که کمتر از آن اطلاع دارند این است که چنین تیمی وقتی در زمین کشور حریف هم بازی میکند، از مزیت برخوردار است.
مقالهای که در سال ۲۰۰۷ در ژورنال پزشکی بریتانیا منتشر شد، یک قرن نتایج مسابقات بینالمللی فوتبال در ۱۰ کشور آمریکای جنوبی را مورد بررسی قرار داده بود.
در موردی که دو تیم از دو کشور همارتفاع با هم مسابقه داده بودند، احتمال برنده شدن در بازی خانگی ۵۳ درصد بود.
احتمال برنده شدن در بازی خانگی در صورتی که تقاوت ارتفاع دو کشور +۳۹۶۵ متر بود به ۸۲ درصد میرسید، برای مثال در بازی خانگی تیم بولیوی که کشوری مرتفع است، با تیم برزیل، کشوری که در سطح دریا قرار دارد. اما هنگامی که تفاوت ارتفاع – ۳۶۹۵ متر بود، مثل بازی خانگی تیم برزیل با تیم بولیوی این احتمال به ۲۱ درصد افت میکرد.
در مجموع مزیتی وجود ندارد: بر اساس یافتههای متخصصان آمار فوتبال که در کارگاهی در دانشگاه مانهایم آلمان در سال ۲۰۰۶ گرد آمده بودند: سه عقیده رایج در مورد الگوهای برنده شدن در مسابقات فوتبال غلط است:
۱- شاهدی وجود ندارد که بازیکنانی که در مسابقه قبلی برنده شدهاند، در مسابقه بعدی با احتمال بیشتری برنده شوند ۲- گل برندهکنندهای که درست قبل از وقت نیمه زده شده، نسبت به گلی در ابتدای نیمه اول زده شده است، تاثیر بیشتری بر نتیجه بازی ندارد. و ۳- تیمهایی که تازه با زدن گل در آستانه برنده شدن در یک بازی هستند، با احتمال بیشتری در بقیه زمان بازی گل دریافت نمیکنند.
خانه و هورمونها: آیا زیستشناسی میتوان مزیت بازی در خانه را توجیه کند؟ پژوهشگران انگلیسی، سندی والفسون و نیک هیو، میزان تستوسترون بازیکنان فوتبال را پیش از یک بازی خانگی، یک بازی خارج از خانه و در یک بازی تمرینی اندازهگیری کردند.
میزان هورمون مردانه پیش از بازی خانگی بسیار بالاتر بود. هورمون مردانه با سلطهجویی، اعتماد به نفس و تهاجم ارتباط دارد، و بالا بودن این هورمون بیانگر آن است این بازیکنان برای دفاع از قلمرویشان از لحاظ روحی آماده بودند.
قزمز را ببینید: بر اساس تجزیه و تحلیلی که بر روی دادههای لیگ انگلیس پس از جنگ جهانی دوم انجام شده است، باشگاههای فوتبال که لباس ورزشی تیم آنها دارای رنگ قرمز دارد با احتمال بیشتری نسبت به رقیبان دارای لباسهای با رنگهای دیگر موفق میشوند.
تیمهای دورهام و پلیموث که لباس قرمز میپوشند (مانند تیمهای منچستر یونایتد، لیورپول و آرسنال) بیشتر برنده شده بودند، در حالیکه تیمهای زردپوش یا نارنجیپوش بدترین نتایج را به دست آورده بودند.
در توجیه نظری این یافته گفته میشود که پوشیدن لباس قرمزرنگ، رنگی که در طبیعت اغلب با تهاجم و خودبیانگری مردانه ارتباط دارد، باعث تقویت روانی میشود.
توپ چطور میچرخد: به یاد دارید که روبرتو کارلوس با زدن “گل ناممکن”، گل کردن یک ضربه آزاد با یک شوت کاتدار در مقابل فرانسه در سال ۱۹۹۷ تیمش را برنده کرد؟ او چگونه این کار را انجام داد؟ برخی میگویند به خاطر این که کارلوس برزیلی بود. اما فیزیکدانان به ترکیبی از نیروی ماگنوس و اصل برنولی اشاره میکنند.
درست پس از زدن ضربه، توپ در حال چرخش با سرعت نسبتا بالایی به جلو حرکت میکند، و هوا به طور نامنظمی بالای آن به جریان در میآید. هنگامی سرعت حرکت توپ کند میشود – به طور خاص، هنگامی که سرعت توپ به ۲۹ تا ۳۷ کیلومتر در ساعت میرسد- جریان هوا حالتی منظم یا “لایهای” پیدا میکند، و در این حالت اثر ترمزکننده هوا به فوریت تشدید میشود، و گاهی تا ۱۵۰ درصد بالا میرود. این وضع به شدت مانع حرکت به جلوی توپ میشود و حرکت قوسدار توپ را که ناشی از چرخش آن به دور خودش است، تشدید میکند.
بنابراین گل کارلوس ناشی از این بود، که توپی که در ابتدا به سوی طرف راست دیوار دفاعی شلیک کرده بود، به طور ناگهانی تغییر مسیر داد و به تور دروازه نشست، و فرانسویها را مبهوت باقی گذاشت.
آینده دیجیتال (انگشتی): به شرطبندانی که به دنبال راهنمایی در مورد برندگان جام جهانی فوتبال هستند، میتوان توصیه کرد نگاهی دقیق به دستهای بازیکنان بکنند.
جان مانینگ از دانشگاه لیورپول در انگلیس میگوید رابطهای میان درازای انگشتان فوتبالیستها و توانایی بازی آنها وجود دارد. مانینگ با بررسی بازیکنال انگلیسی دریافت که بازیکنان نخبه انگشت انگشتری درازتری در مقایسه با انگشت اشاره دارند.
نظریه مانینگ این است که قرار گیری زودرس به تستوسترون در رحم یک عامل کلیدی در تشکیل قلب و سنجش فضایی و طول انگشت است، و برای همین است که انگشتان میتوانند بیانگر، اما نه پیشبینیکننده، مهارت فوتبالیست باشند.